Πρόσφατα διάβασα ένα άρθρο σχετικά με μία νέα καινοτομία σε επίπεδο συσκευασίας της κλασικής μεγαλόκαρπης τομάτας. Όντως έξυπνη συσκευασία που προσφέρει προστιθέμενη αξία στο προϊόν και ίσως και μία νέα εμπειρία στους καταναλωτές που μπορούν να την πληρώσουν.
Όμως αυτό είναι το ζητούμενο στην Ελλάδα των μικροκαλλιεργητών;
Και πριν ξεδιπλώσω τις σκέψεις μου θα ήθελα να τονίσω για ακόμη μία φορά ότι το Branding δεν είναι μόνο συσκευασία. Το Branding βασίζεται στο «Γιατί» μιας επιχείρησης, στις αξίες και τα πιστεύω των ιδρυτών της. Θα πρέπει να εκφράζεται με ένα Brand Story που είναι το story των ιδρυτών της και που αγγίζει το «Γιατί» του target-group στο οποίο απευθύνεται.
Η Περίπτωση της WonderPlant Α.Ε.
Αυτό το άρθρο που διάβασα λοιπόν μας μιλάει για μία επιχειρηματική κίνηση της WonderPlant Α.Ε. Είναι όντως ένα άρθρο που αναφέρεται σε ένα case πρωτοποριακό για τα Ελληνικά δεδομένα.
Όμως υπάρχει κι ένα αλλά…
Η συγκεκριμένη εταιρεία έχει στην ιδιοκτησία της ένα θερμοκήπιο 100.000 τμ. και άλλα 20.000 τμ. με εγκαταστάσεις υποστήριξης της παραγωγικής διαδικασίας. Για να στηθεί αυτή η επιχείρηση επενδύθηκαν 25 εκ. €!!! Και πραγματικά αναρωτιέμαι… ποιος θα μπορούσε στην Ελλάδα να κάνει μία τέτοια επένδυση; Μα φυσικά μεγαλοεπιχειρηματίες και όχι μικροκαλλιεργητές.
Όμως, πολύ σωστά αναφέρεται μέσα στο άρθρο, ότι για να είναι δυνατή η δημιουργία αυτής της καινοτόμας συσκευασίας δαπανήθηκαν πολλά χρήματα γιατί απαιτείται η κατάλληλη υποδομή. Επίσης (συμπληρώνω εγώ) απαιτείται η ύπαρξη επιχειρηματικού πνεύματος και επιχειρηματικών ικανοτήτων. Και φυσικά, πρόκειται για ένα προϊόν που ανήκει, θα μπορούσαμε να πούμε, στην κατηγορία των προϊόντων πολυτελείας. Αυτό σημαίνει ότι απευθύνεται σε ένα πολύ ιδιαίτερο target-group που έχει μία σχετική άνεση να το πληρώσει.
Και Συνεχίζω να Αναρωτιέμαι…
- Ποιος μπορεί στην Ελλάδα του σήμερα να πληρώσει ένα τέτοιο προϊόν;
- Ποιος μικροπαραγωγός, που υπάρχουν χιλιάδες από δαύτους στην Ελλάδα (σ’ αυτούς στηρίζεται η αγροτική παραγωγή) μπορεί να κάνει μία τέτοια επένδυση;
- Γιατί θα πρέπει να δημιουργούνται προϊόντα τέτοιου είδους; Τυποποιημένα προϊόντα από τέτοιου είδους καλλιέργεια (θερμοκηπιακή υδροπονική, μη βιολογική) όταν όλος ο πλανήτης και μάλιστα και πολλά start-ups των ΗΠΑ στρέφονται σε μορφές καλλιέργειας πιο φιλικές προς το περιβάλλον, πιο βιώσιμες, πιο αειφορικές και στην αξιοποίηση των «άσχημων» πρωτογενών προϊόντων;
- Μήπως μέσα απ’ αυτού του είδους την αγροδιατροφική επιχειρηματικότητα συμβάλλουμε στην ενίσχυση της ήδη υπάρχουσας «αποκλίνουσας» συμπεριφοράς των κολοσσών του παγκόσμιου αγροδιατροφικού τομέα που ελέγχει τους πόρους, που εισάγει γενετικά τροποποιημένα φυτικά είδη, και επιβάλλει την ομοιομορφία στα ράφια των super-markets συμβάλλοντας στην αύξηση του food waste με μόνο στόχο φυσικά τον υπέρμετρο πλουτισμό και τον έλεγχο της τροφής και άρα των ανθρώπων;
- Μήπως μέσα απ’ αυτού του είδους την αγροδιατροφική επιχειρηματικότητα δημιουργούμε μονοπώλια που είναι καταστροφικά για τους μικροκαλλιεργητές και σβήνουν κάθε ελπίδα αναδιάρθρωσης του αγροδιατροφικού τομέα στην Ελλάδα;
- Μήπως μ’ αυτόν τον τρόπο συνεχίζουμε να χειροκροτούμε πράξεις, δράσεις και συμπεριφορές που συνέβαλαν στην «καταστροφή» του αγροδιατροφικού τομέα στην Ελλάδα (αλλά και της ίδιας της Ελλάδας τελικά);
- Μήπως μ’ αυτόν τον τρόπο ενισχύουμε το νεοδαρβινικό μοντέλο, το μοντέλο του «ανταγωνισμού» που οδηγεί στην έλλειψη ισορροπίας τόσο σε επίπεδο Φύσης όσο και σε επίπεδο ανθρώπινων σχέσεων; Ένα μοντέλο που πλέον μεγάλο μέρος της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας το αποδομεί διότι στηρίχθηκε σε λάθος παραδοχές του Δαρβίνου.
Οι Δικές μου Απαντήσεις…
Δε διαφωνώ ότι πρέπει οι άνθρωποι που έχουν πλούτο στα χέρια τους να κάνουν επενδύσεις. Δε διαφωνώ ότι τέτοιου είδους «μεγάλες» επιχειρήσεις, ειδικά αν είναι εξαγωγικές, συμβάλλουν στην ενίσχυση της οικονομίας.
Όμως τελικά αυτή η ενίσχυση της οικονομίας πόσο μας κοστίζει; Αξίζει τον κόπο; Έγινε ποτέ κάποια αξιολόγηση;
Ναι, πιστεύω, όπως άλλωστε το έχω δηλώσει σε ομιλίες, σε σεμινάρια, στα άρθρα που γράφω και στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, ότι το Branding των μικρών αγροδιατροφικών προϊόντων μπορεί να αποτελέσει την απάντηση στις προκλήσεις και στα προβλήματα που υφίστανται σε εθνικό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο.
Όμως πιστεύω ότι αυτό μπορεί να γίνει πραγματικότητα μόνον μέσα από τους μικρούς παραγωγούς και μεταποιητές και μόνον αν όλοι οι μικροκαλλιεργητές, η βάση δηλαδή του ελληνικού αγροδιατροφικού τομέα, γίνουν επιχειρηματίες ρίσκου καλλιεργώντας και μεταποιώντας τα προϊόντα τους μέσα σε ένα πλαίσιο, σε μία λογική, σε ένα mindset, το οποίο στηρίζεται:
- Στις συνέργειες, στις συνεργασίες και όχι στον ανταγωνισμό, ώστε να είναι όλοι κερδισμένοι
- Στον «Ελληνικό Τρόπο» που σχετίζεται με τη Μεσογειακή Διατροφή αλλά και με την «μη-απόλυτη συσκευασία» όπως την αποκαλώ (έξυπνες συσκευασίες που να θυμίζουν Ελλάδα… και όχι απαραίτητα Αρχαία Ελλάδα ή Μυθολογία…)
- Σε παραδοσιακές Ελληνικές ποικιλίες που τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά «ξεχωρίζουν» έναντι αυτών που λανσάρονται από τις μεγάλες πολυεθνικές
- Στην παραγωγή «καθαρών» και «άσχημων» προϊόντων που όμως είναι «αληθινά»
- Σε αειφορικές βιώσιμες ιδέες οι οποίες οδηγούν στην ανάπτυξη μιας διευρυμένης επιχειρηματικότητας η οποία δεν στηρίζεται αποκλειστικά στο οικονομικό όφελος των επιχειρηματιών αλλά στοχεύει στην προστασία του Γήινου Οικοσυστήματος και στην παραγωγή Αληθινής Αξίας τόσο για τους καταναλωτές όσο και τους επιχειρηματίες
- Στο Πλαίσιο Διαχείρισης Ιδέας και στη λογική της Ελάχιστης Βιώσιμης Επιχείρησης.
- Στη σκληρή δουλειά
- Στην εκπαίδευση και στη δια βίου μάθηση
- Στην έρευνα
- Στη μη ελιτίστικη νοοτροπία
Το Δικό μου Μήνυμα (backed by science)
H Βιοσυνεργατική αποτελεί το «κλειδί» της επιτυχίας του Branding των Ελληνικών Αγροδιατροφικών Επιχειρήσεων. Και η Βιοσυνεργατική λειτουργεί από «κάτω προς τα πάνω» και με τη λογική H2H-Human to Human, Από Άνθρωπο σε Άνθρωπο.
Η επιστήμη έχει ανακαλύψει ότι ο ανταγωνισμός δεν υπάρχει στη φύση των ανθρώπων.
Ο Alfie Kohn, στο βιβλίο του «No Contest: The Case Against Competition», έχοντας μελετήσει περισσότερες από 400 έρευνες για τη συνεργασία και τον ανταγωνισμό καταλήγει: «Το ιδανικό ποσοστό ανταγωνισμού… σε οποιοδήποτε περιβάλλον, στην τάξη, στην εργασία, στην οικογένεια, στο γήπεδο, είναι το μηδενικό ποσοστό… [Ο ανταγωνισμός] είναι πάντοτε καταστροφικός.»
Ο Ronald Logan, βασισμένος και στις παρατηρήσεις του φυσιοδίφη Peter Kropotkin, προκειμένου να δούμε τη Φύση ως πρότυπο για επιτυχημένες κοινωνίες, μας λέει χαρακτηριστικά: «Αν ρωτήσουμε τη Φύση: ‘Ποιοι είναι οι πιο ευπροσάρμοστοι: εκείνοι που βρίσκονται διαρκώς σε πόλεμο ο ένας με τον άλλο, ή μήπως εκείνοι που υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον’, θα δούμε αμέσως ότι τα ζώα που αποκτούν τις συνήθειες της αλληλοβοήθειας είναι χωρίς αμφιβολία τα πιο ευπροσάρμοστα. Έχουν περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης και αναπτύσσουν, στις αντίστοιχες τάξεις τους, μεγαλύτερη ευφυΐα και καλύτερη σωματική οργάνωση.»
Ο Αγροδιατροφικός Τομέας είναι αυτός που συνδέει τη Φύση με τον Άνθρωπο. Και το Branding του θα πρέπει να αποτυπώνει ξεκάθαρα αυτή την αλληλεπιδραστική σχέση, αυτό το Integration, με χρήση όλων των σύγχρονων εργαλείων που μας προσφέρει η επιστήμη.
Και πιστεύω ότι ήρθε η ώρα πλέον στην Ελλάδα να αναρωτηθούμε… Τι είδους Αγροδιατροφικό Τομέα θέλουμε; Των πολλών ή των λίγων;
Είναι ευκαιρία τώρα για την Ελλάδα, μέσα από τις «στάχτες», να δημιουργήσει έναν μοναδικό Αγροδιατροφικό Πολιτισμό ο οποίος θα στηρίζεται στους μικροκαλλιεργητές (οι μικρές οικογενειακές αγροτικές επιχειρήσεις είναι το μέλλον όπως μας λένε και τα Ηνωμένα Έθνη), στη Φύση, στην πλούσια Ελληνική Φυτική και Ανθρώπινη (Βιο)-Ποικιλότητα, στις Αειφορικές Αρχές του «Επιχειρείν» και πάνω απ’ όλα στη Βιοσυνεργατική.