της Αγγελίνας Τσακίρη |
Η οικονομική κρίση, η αλλαγή του τρόπου ζωής, η ανεργία, οι ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες των πολιτών που μένουν ακάλυπτες και η γενικότερη αφύπνιση των συνειδήσεων, έχει οδηγήσει τους ανθρώπους στην αναζήτηση νέων ιδεών, στην ικανοποίηση μέσα από την προσφορά και στις εναλλακτικές μορφές επιχειρηματικότητας.
Λέγεται ότι, όταν προσπαθείς να πετύχεις κάτι, αλλά ότι και αν κάνεις αυτό δεν αποδίδει, τότε ή πρέπει να χρησιμοποιήσεις άλλα μέσα για να το πετύχεις ή να αλλάξεις τελείως κατεύθυνση.
Ένα από τα θετικά της κρίσης που περνάει η Ελλάδα νομίζω ότι είναι ακριβώς αυτό, η αναζήτηση και η αλλαγή της κατεύθυνσης. Για πολλούς ανθρώπους, η δυνατότητα του να μπορούν να συνδυάσουν την προσφορά με την επιχειρηματικότητα φαντάζει η ιδανική δουλειά, αφού παρέχει θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία και λύση στο πρόβλημα της απασχόλησης.
Κάπως έτσι ερχόμαστε και στην έννοια της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας. Στην ουσία η Κοινωνική Επιχειρηματικότητα δημιουργήθηκε από την ανάγκη να βρεθούν λύσεις και τρόποι αντιμετώπισης σημαντικών κοινωνικών προβλημάτων. Οι κοινωνικοί επιχειρηματίες, σε όποιο περιβάλλον και αν ζουν, καλούνται να ανταποκριθούν στις προκλήσεις τις εποχής τους, να είναι καινοτόμοι και να προσφέρουν στην κάλυψη υπαρκτών αναγκών μέσα από την προσφορά των υπηρεσιών είτε των αγαθών τους.
Μία κοινωνική επιχείρηση δημιουργείται με άξονα την κάλυψη ενός κοινωνικού προβλήματος. Ο σκοπός μίας κοινωνικής επιχείρησης είναι να δημιουργεί έσοδα από την δραστηριότητά της, ενώ ταυτόχρονα τα περισσότερα κέρδη της να διατίθενται για την κάλυψη του κοινωνικού προβλήματος.
Κοινωνικές επιχειρήσεις υπάρχουν σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες εδώ και περίπου 25 χρόνια. Στην Ελλάδα θεσμοθετήθηκε επίσημα η έννοια της Κοινωνικής Οικονομίας στις 30 Σεπτεμβρίου του 2012 με τον Νόμο 4019/2011.
Παραδείγματα κοινωνικών επιχειρήσεων υπάρχουν πολλά και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μία από τις πιο γνωστές κοινωνικές επιχειρήσεις για το ευρύ κοινό είναι η εταιρία «Toms». Η εταιρία αυτή δημιουργήθηκε από τον Blake Myconskie στο Τέξας το 2006. Αποτελεί μία κερδοσκοπική επιχείρηση που παράγει παπούτσια και για κάθε ζευγάρι που πωλείται, προσφέρεται δωρεάν ένα ζευγάρι σε κάποιο παιδί που το χρειάζεται. Η ιδέα λοιπόν προήλθε από τον ιδρυτή της, όταν διαπίστωσε ότι πολλά παιδιά σε φτωχά χωριά της Αργεντινής δεν είχαν παπούτσια να φορέσουν. Αυτό ήταν το κοινωνικό πρόβλημα που κλήθηκε να καλύψει και ο κεντρικός πυρήνας της δημιουργίας της. Με βάση αυτό τον πυρήνα, η ιδέα στην οποία στηρίχτηκε η εταιρία είναι το “One for One” , δηλαδή για κάθε αγορά μία προσφορά, και μέσα από το πρόγραμμα “Giving” η εταιρία επεκτάθηκε και σε άλλα προϊόντα με σκοπό την κάλυψη και άλλων αναγκών. Έτσι επεκτάθηκε και στον καφέ όπου για κάθε σακούλα καφέ που αγοράζει κάποιος προσφέρεται καθαρό πόσιμο νερό για μία εβδομάδα σε κάποιον που το έχει ανάγκη, καθώς και στα γυαλιά ηλίου, όπου για κάθε ζευγάρι που αγοράζεται, αποκαθίσταται η όραση ενός ατόμου.
Μία άλλη κοινωνική επιχείρηση στο ίδιο πλαίσιο, είναι η επιχείρηση “Hang on Hangers”, που ιδρύθηκε το 2010 από την Annika Jonasson στην Ταϋλάνδη, στην Μπανγκόκ. Η δραστηριότητα της επιχείρησης ήταν η επένδυση (ντύσιμο) των κρεμαστρών όπου κρεμάμε τα ρούχα με ραμμένα υφάσματα με διάφορα σχέδια ώστε να μην γλιστράνε τα ρούχα. Η κοινωνική ανάγκη που κλήθηκε να καλύψει αυτή η επιχείρηση είναι η ανάγκη των ντόπιων γυναικών, που λόγω της φτώχιας, στερούνται αυτές και οι οικογένειές τους ακόμα και βασικά είδη πρώτης ανάγκης, ενώ οποιοδήποτε είδος απασχόλησης ενέχει τους κινδύνους ενός βίαιου περιβάλλοντος. Αυτή η επιχείρηση προσέφερε απασχόληση σε 22 γυναίκες, δίνοντάς τους την δυνατότητα να παρασκευάζουν αυτά τα υφάσματα από το σπίτι τους ενώ όλα τα κέρδη διανέμονταν σε αυτές.
Στην Ελλάδα, ένα παράδειγμα είναι το περιοδικό «Σχεδία» ή αλλιώς «Διογένης ΜΚΟ» που ιδρύθηκε στις αρχές του 2010, με σκοπό την παροχή βοήθειας σε άστεγους και κοινωνικά αποκλεισμένους ανθρώπους να επανενταχτούν στο κοινωνικό σύνολο. Η επιχείρηση αυτή έχει ως βασική δραστηριότητα το περιοδικό καθώς και την εθνική ποδοσφαιρική ομάδα αστέγων. Η επανένταξη των ανθρώπων αυτών στηρίζεται στις δύο αυτές δραστηριότητες. Από την μία δίνεται η δυνατότητα στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, άστεγους, άνεργους και άλλους να γίνουν πωλητές του περιοδικού σε διάφορα σημεία στους δρόμους και έτσι να εξασφαλίζουν κάποιο έσοδο, και να νιώθουν ενεργοί ξανά. Από την άλλη, μέσω της ποδοσφαιρικής ομάδας και της καμπάνιας «γκολ στην φτώχεια», έχει δημιουργηθεί η Εθνική Ποδοσφαιρική Ομάδα Αστέγων, που συμμετέχει ετησίως στο παγκόσμιο κύπελλο αστέγων και έχει την υποστήριξη της UEFA και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). Αυτός ο θεσμός δίνει πραγματικά νόημα στην ζωή αυτών των ανθρώπων, τους βοηθά στην κοινωνικοποίηση και εν τέλει στην επανένταξη.
Τέλος, ένα ακόμα παράδειγμα από την ελληνική κοινωνική επιχειρηματική σκηνή είναι «Οι Μικροί Γίγαντες». Η κοινωνική αυτή επιχείρηση έχει στο επίκεντρο το πολιτιστικό προϊόν και τα παιδιά. Σκοπός είναι να δοθεί η δυνατότητα σε όλα τα παιδιά και ειδικά σε αυτά που ανήκουν στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, να γνωρίσουν τον πολιτισμό και να έρθουν σε επαφή με την δημιουργία και τις τέχνες. Οι δράσεις των Γιγάντων περιλαμβάνουν επισκέψεις κάθε μήνα σε διαφορετικά σχολεία και έτσι προσφέρεται η δυνατότητα στα παιδιά να ενταχθούν στον κόσμο της τέχνης μέσα από βιωματικές δράσεις, ώστε να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους και να αξιοποιήσουν τις ικανότητες και τα ταλέντα τους.
Όλες αυτές οι δράσεις και οι κοινωνικές επιχειρήσεις που τις παρέχουν είναι παραδείγματα ενός ευρύτερου πλαισίου κοινωνικών επιχειρήσεων. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μένα εντοπίζεται στο είδος των δράσεων αυτών, στην πρωτοτυπία τους, στην ευαισθησία τους και στην πραγματική προσφορά και αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών προβλημάτων. Το συμπέρασμα είναι ότι αξίζει να σκεφτούμε διαφορετικά, να προβληματιστούμε και να προσπαθήσουμε να προσφέρουμε. Υπάρχουν τόσα προβλήματα και αντίστοιχα τόσες ιδέες από νέους και ικανούς ανθρώπους, που μία προσπάθεια έστω θα άξιζε τον κόπο.
πηγή: epixeiro.gr
