Ο προσδιορισµός που οι ιδρυτές του δίνουν στο Skroutz είναι η σύζευξη µεταξύ µιας πρωτοποριακής µηχανής αναζήτησης και σύγκρισης τιµών και προϊόντων, αλλά και ενός market place µε κανόνες εποπτείας. «Θα ήθελα να αποκαλώ το Skroutz One Stop Shop» λέει ο Γιώργος Χατζηγεωργίου. «Δεν είµαστε απλά ένα market place τη στιγµή που υπάρχει εντατικός έλεγχος των συνεργαζόµενων καταστηµάτων που εντάσσονται στην πλατφόρµα του Skroutz» αναφέρει και εξηγεί ότι µόλις το 30% των αιτήσεων από ελληνικά καταστήµατα γίνεται τελικώς δεκτό, καλύπτοντας το πλαίσιο κριτηρίων που έχει θέσει η εταιρεία όσον αφορά την αξιοπιστία, ακόµη και την αισθητική ή την εµπειρία που προσφέρει στον τελικό καταναλωτή. «Υπάρχει ενεργός διαχείριση» συµπληρώνει ο Βασίλης Δήµου, αναφέροντας πως η εταιρεία επεµβαίνει υποστηρικτικά στα συνεργαζόµενα καταστήµατα. «Υπήρξαν και περιπτώσεις που κάποιο κατάστηµα έλαβε µεγάλο όγκο παραγγελιών τις οποίες δεν µπορούσε να εξυπηρετήσει, και εµείς το βοηθήσαµε υποδεικνύοντας ότι πρέπει να υποχωρήσει λίγο, έως ότου έβρισκε την ισορροπία του» εξηγεί. Σε κάθε περίπτωση η Skroutz θέλει να παρέχει ολοένα και καλύτερη εµπειρία αγορών στον τελικό καταναλωτή, εισάγοντας νέες υπηρεσίες και διαφυλάσσοντας την αξιοπιστία της ως ένα εµπορικό hub. Σήµερα µετρά περισσότερες από 2.500 κατηγορίες προϊόντων: από κινητά και είδη τεχνολογίας έως βρεφικά είδη, και από αξεσουάρ αυτοκινήτου έως αθλητικά είδη και παραφαρµακευτικά. Στις νέες υπηρεσίες που λανσαρίστηκαν την προηγούµενη χρονιά εντάσσονται το LEAF by Skroutz, η πρώτη mobile εφαρµογή στον χώρο της µόδας που επιτρέπει την περιήγηση, τη δηµιουργία µιας ψηφιακής ντουλάπας και, εντέλει, την αγορά προΪόντων µόδας, αλλά και η στρατηγική επένδυση της εταιρείας στο market place jamjar.
Το 2015, µια χρονιά που οι λιανικές πωλήσεις υποχώρησαν δραµατικά, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας ανήλθε στα 6,5 εκατ. ευρώ, αυξηµένος κατά 45% σε σχέση µε το 2014, ενώ η καθαρή κερδοφορία της άγγιξε τις 900.000 ευρώ. «Υπήρξε “µούδιασµα” των καταναλωτών µετά τη επιβολή των capital controls, ωστόσο αυτή η φάση δεν διήρκεσε πολύ» σηµειώνει ο Γιώργος Αυγουστίδης. Η «χαλαρότητα» µε την οποία αναφέρονται οι ιδρυτές της Skroutz στην επίδραση των κεφαλαιακών ελέγχων στη λειτουργία της επιχείρησης αποτελεί σίγουρα µια εντυπωσιακή στάση. «Προφανώς δεν είναι όλα ρόδινα» σηµειώνει ο Γιώργος Χατζηγεωργίου, αναφερόµενος κυρίως στην επιβάρυνση της φορολογίας. «Δεν πρόκειται µόνον για τον εταιρικό φόρο. Βλέπουµε την έµµεση µείωση των εισοδηµάτων των εργαζοµένων µας µέσω της φορολογίας ως ένα πλήγµα στην ανταγωνιστικότητά µας» αναφέρει ο Βασίλης Δήµου. «Στον δικό µας τοµέα δεν έχεις να αντιµετωπίσεις την εσωτερική αγορά, αλλά ολόκληρο τον πλανήτη. Οι προγραµµατιστές επιπέδου είτε εξετάζουν οι ίδιοι περιπτώσεις να δουλέψουν στο εξωτερικό είτε δέχονται κρούσεις για να φύγουν» συµπληρώνει εξηγώντας πως το brain drain δεν ανακόπτεται µόνον από την προσπάθεια και τις παροχές των αναπτυσσόµενων ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά από το συνολικό επίπεδο της οικονοµίας.
Η αναζήτηση στελεχών και συνεργατών είναι εξάλλου η µεγάλη επενδυτική δαπάνη της Skroutz, η οποία απασχολεί σήµερα 130 συνεργάτες, προσθέτοντας µόνο πέρυσι 45 νέες θέσεις εργασίας. Για το 2016, µάλιστα, υπολογίζεται να προσληφθούν ακόµη 49 άτοµα και να ακολουθήσει η επέκταση των χώρων στέγασης. «Μεγαλώνουµε γρήγορα και τα νέα γραφεία στη Νέα Ιωνία, απέναντι από το πάλαι ποτέ στρατηγείο του “Αθήνα 2004″, δεν µας χωράνε πλέον. Από τα αρχικά 1.100 τ.µ. φέτος διπλασιάζουµε τον χώρο για να στεγαστούµε σε 2.200 τ.µ.» αναφέρουν.
Η ελληνική αγορά και η διεθνής επέκταση σε Τουρκία και Αγγλία
Μοιραία η συζήτηση οδηγείται στις προοπτικές ανάπτυξης σε µια αγορά µόλις 10 εκατ. ανθρώπων και οι ιδρυτές της Skroutz αναγνωρίζουν ότι εξ ορισµού τίθενται κάποιοι περιορισµοί. «Υπήρξαν εποχές που η επισκεψιµότητα στην Ελλάδα αύξανε κατά 100%. Αυτός ο ρυθµός έχει πλέον υποχωρήσει» αναφέρει ο Γιώργος Χατζηγεωργίου, συµπληρώνοντας ωστόσο ότι το καταναλωτικό κοινό που θα απευθυνθεί στην πλατφόρµα είναι εκπαιδευµένο στοιχειωδώς στις νέες τεχνολογίες και στις δυνατότητες του ηλεκτρονικού εµπορίου. Το γεγονός ότι η εταιρεία είναι κατά βάση τεχνολογική και το διεθνές κοινό παρουσιάζει παρόµοια χαρακτηριστικά σε ό,τι αφορά την κατανάλωση µέσα από διάφορες µορφές ηλεκτρονικού εµπορίου οδήγησε τους διοικούντες σε διεθνή επέκταση, για την οποία ήδη έχουν δαπανήσει δύο εκατ. ευρώ αθροιστικά. Το πρώτο βήµα έγινε στην Τουρκία, όπου το 2012 δηµιουργήθηκε η πλατφόρµα www.alve.com, στην οποία είναι ενταγµένα περίπου 300 καταστήµατα. Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για µια µεγάλη αγορά 80 εκατ. κατοίκων, η διείσδυση του πλαστικού χρήµατος είναι υψηλή και η διακίνηση προϊόντων πολύ καλή, στη γείτονα χώρα η επιλογή των ηλεκτρονικών αγορών είναι ακόµη σε εµβρυακή φάση, αναφέρει ο Γιώργος Χατζηγεωργίου. «Το µοντέλο κατανάλωσης είναι διαφορετικό στην Τουρκία προς το παρόν, καθώς ο κύριος όγκος κατευθύνεται σε φυσικά καταστήµατα και σε εµπορικά κέντρα. Το δε καταναλωτικό κοινό στο οποίο απευθυνόµαστε συγκεντρώνεται σε τρεις µεγάλες πόλεις, άρα δεν υπολογίζουµε ως ενεργό µέγεθος και τα 80 εκατοµµύρια Τούρκων. Ωστόσο, εκτιµούµε ότι πρόκειται για αγορά, στην οποία το ηλεκτρονικό εµπόριο έχει µέλλον» υπογραµµίζει.
Στα τέλη του 2015 πραγµατοποιήθηκε και η επέκταση της εταιρείας στη Μεγάλη Βρετανία, µε την επίσηµη λειτουργία της πλατφόρµας www.scrooge.co.uk τον περασµένο Οκτώβριο − και αυτή τη φορά ακολουθούν την ορθογραφία της επωνυµίας. Ήδη σ’ αυτήν έχουν ενταχθεί 100 καταστήµατα και η ανάπτυξη συνεχίζεται. Σε αυτή την εξόχως ώριµη αγορά, όσον αφορά την εξοικείωση µε τις online αγορές, οι ιδρυτές της Skroutz διακρίνουν διαφορετικές προκλήσεις. «Στη Βρετανία, η αγορά είναι πολύ εκπαιδευµένη. Αγόραζαν online όταν πιθανόν εµείς στην Ελλάδα δεν είχαµε ακόµη Internet. Ωστόσο, έχουν διατηρήσει παλιά συστήµατα και τρόπους ανάπτυξης των διαδικτυακών αγορών τους. Σ’ αυτή τη φάση δουλεύουµε τη διείσδυσή µας και τον τρόπο διασύνδεσης των καταστηµάτων µε την πλατφόρµα µας» καταλήγει ο Γιώργος Χατζηγεωργίου.
Η επέκταση, συµφωνούν και οι τρεις, θα συνεχιστεί προς το εξωτερικό, ανοίγοντας νέες αγορές µεσοπρόθεσµα, χωρίς ωστόσο να υπάρχει συγκεκριµένο πιεστικό χρονοδιάγραµµα. Προτιµούν να επενδύουν σταδιακά και να ενσωµατώνουν εµπειρία από κάθε βήµα επέκτασης παρά να τρέξουν ένα επιθετικό σχέδιο. «Το να ανοίξεις µέτωπα χωρίς να έχεις απορροφήσει γνώσεις από τις αγορές που ήδη δουλεύεις είναι άστοχο» αναφέρει ο Βασίλης Δήµου. Σε κάθε περίπτωση, ο προσανατολισµός τους είναι προς χώρες όπου υπάρχει µια κοινή βάση επικοινωνίας. «Είναι δύσκολο να βρεις συνεργάτη που µιλά τουρκικά, ενώ προφανώς είναι ευκολότερο να συνεργαστείς σε αγορές όπου µπορείς να κατανοήσεις τη γλώσσα ή να χρησιµοποιήσεις µια διαδεδοµένη κοινή γλώσσα» αναφέρουν.
Η εµπειρία από το επιχειρείν σε άλλες χώρες φέρνει αναπόφευκτα συγκρίσεις µε το αντίστοιχο περιβάλλον στην Ελλάδα. «Η ευκολία µε την οποία λύνονται τα πρακτικά ζητήµατα στη Βρετανία είναι εντυπωσιακή» τονίζει ο Γιώργος Χατζηγεωργίου. «Για εµάς, όµως, η εµπειρία στην Ελλάδα είναι ένα πλεονέκτηµα. Μας κινητοποιεί, µας έχει εκπαιδεύσει. Είναι σαν να προπονείσαι στο βουνό και, όταν καλείσαι να τρέξεις χωρίς υψόµετρο στο επίπεδο της θάλασσας, βλέπεις ότι έχεις επιδόσεις» καταλήγει ο Βασίλης Δήµου. Οι σκέψεις τους, λοιπόν, δεν περιλαµβάνουν σχέδια εταιρικής µετανάστευσης, αλλά το αντίθετο, συνεχίζουν να επενδύουν από την Ελλάδα προς τις διεθνείς αγορές, διατηρώντας και τις θέσεις εργασίας στη χώρα.
Ως εταιρεία φροντίζει να πραγµατοποιεί επεκτάσεις και επενδύσεις χρησιµοποιώντας ίδια κεφάλαια και ταµειακές ροές. «Προσπαθούµε να µη χρειαζόµαστε λεφτά, δηλαδή εξωτερική χρηµατοδότηση. Τροφοδοτούµε την ανάπτυξή µας µε την παραγωγή των δικών µας ροών και δεν δανειζόµαστε» αναφέρει ο Γιώργος Αυγουστίδης. Ακόµη, ωστόσο, και αν επιλέξουν τη λύση της εξωτερικής χρηµατοδότησης, αναφέρουν πως θα στρέφονταν σε εναλλακτικές µορφές χρηµατοδότησης: µέσω «αγγέλων επενδυτών» ή µικρών επενδυτικών funds. «Δεν είµαστε το business που ενθουσιάζει. Δεν έχουµε τρελά και µεγαλεπήβολα σχέδια και δεν υποσχόµαστε φανταστικές αποδόσεις και ταχεία επέκταση. Είµαστε συντηρητικοί και σε καµιά περίπτωση “µονόκεροι” για να αντλούµε κεφάλαια και να κάνουµε τον ένα γύρο χρηµατοδότησης µετά τον άλλο» µας εκµυστηρεύεται µε νόηµα ο Γιώργος Χατζηγεωργίου.
Τα μετοχικά σχέδια και η νεοφυής επιχειρηματικότητα
Στο µετοχικό κεφάλαιο της Skroutz συµµετέχει ως στρατηγικός επενδυτής ο εισηγµένος όµιλος της Dionic, και µάλιστα µε ποσοστό 50%. «Αυτό θα θέλαµε να αλλάξει» αναφέρουν οι ιδρυτές αποκαλύπτοντας την πρόθεσή τους να αγοράσουν επιπλέον µερίδιο, το οποίο πρόκειται να ενισχύσει τη µετοχική θέση τους. «Δεν έχει νόηµα να διατηρούµε έναν παθητικό µέτοχο στη σύνθεση της εταιρείας. Επιπλέον, θεωρούµε δεοντολογικό και δίκαιο να αυξήσουµε τη δική µας συµµετοχή στην εταιρεία που δηµιουργήσαµε και αναπτύσσουµε» αναφέρουν.
Κάπως έτσι προαναγγέλλουν πως µια startup θα εξαγοράσει µερίδιο από µια εισηγµένη. Οι ίδιοι, ωστόσο, αρνούνται πια την ταµπέλα της νεοφυούς εταιρείας. «Εδώ και πέντε χρόνια έχουµε πάψει να λέµε ότι είµαστε startup, οι άλλοι συνεχίζουν να το λένε» επισηµαίνουν γελώντας και συµπληρώνουν εµφατικά «Είµαστε επιχείρηση».
Εµφανίζονται µάλιστα σκεπτικοί για την αντιµετώπιση που τυγχάνει η νεοφυής επιχειρηµατικότητα στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. «Βλέπουµε ανθρώπους που ασχολούνται µε τη νεοφυή επιχειρηµατικότητα µόνο και µόνο επειδή είναι cool. Παρατηρούµε πως κάποιοι επιλέγουν να γίνουν επιχειρηµατίες όχι γιατί τους ενδιαφέρει η δηµιουργία µιας επιχείρησης, αλλά γιατί είναι ένα δυνατό trend» αναφέρει ο Γιώργος Χατζηγεωργίου. Επισηµαίνουν την σχετικά εύκολη πρόσβαση νέων ανθρώπων σε κεφάλαια για τη δηµιουργία εταιρειών που απλώς στην πορεία «καίγονται». «Πώς φαντάζονται ότι θα είναι έξι µήνες µετά; Είναι σαν να κάνεις παιδί… Δεν µπορείς να το αφήσεις όταν δεν θα είναι πια cool» συµπληρώνει. Σηµειώνουν πως νέοι άνθρωποι, µε µικρή επαγγελµατική πείρα και βασισµένοι σε µια ιδέα, αποφασίζουν να επιχειρήσουν. Όµως, όπως σηµειώνουν, µια ιδέα δεν αξίζει τίποτα αν δεν δοκιµαστεί και µετουσιωθεί σε πράξη. Αυτή η διαδικασία έχει πόνο και προσπάθεια, προσθέτουν.
Συντηρητικοί µεν αλλά χωρίς συντηρητισµό, σχεδιάζουν τα επόµενα βήµατά τους. Μετά την αισθητική ανανέωση του site της Skroutz και την επενδυτική και συµβουλευτική τους συµµετοχή στην jamjar.gr (το online shop in a shop µε είδη µόδας και κοσµήµατα), επεξεργάζονται το λανσάρισµα µιας νέας υπηρεσίας για παραφαρµακευτικά και καλλυντικά είδη, κατηγορία που γνωρίζει υψηλή ανάπτυξη, κυρίως στο χώρο των ηλεκτρονικών αγορών. Η νέα υπηρεσία υπόσχεται να διευκολύνει τον καταναλωτή στην επιλογή και στον χρόνο παράδοσης των προϊόντων, γεγονός που αποτελεί καινοτοµία στον χώρο του ηλεκτρονικού εµπορίου.
Το άρθρο δημοσιεύεται στο Fortune Απριλίου που κυκλοφορεί
